Hoewel er in meerdere nationale parken in Oeganda chimpansees voorkomen, is Kibale National Park hét centrum van de chimpansee tracking. Toch is Kibale National Park meer dan chimpansees. Naast de chimpansee zijn er namelijk maar liefst 12 primatensoorten waaronder 4 nachtapen te ontdekken, terwijl ook andere zoogdieren, vogels en insecten het park tot een belangrijke bestemming voor ecotoerisme en safari’s maken.
Het in 1932 opgerichte Kibale National Park kreeg in 1993 een officiële status. Het behoort tot één van Oeganda’s mooiste tropische regenwouden. Het regenwoud bedekt met name het noordelijke en centrale deel van het park en het zuidelijke deel grenst aan Queen Elizabeth National Park. Door beide parken te verbinden ontstond een 180 km lange migratiecorridor voor het wild. Zo kan een antilope die in Ishasha in het zuiden van Queen Elizabeth National Park start, zonder onderbreking doorlopen tot aan de noordpunt van Kibale Forest National Park (Sebitoli).
Andere nationale parken in de buurt van Kibale National Park zijn Semuliki National Park en Toro/Semliki WR, terwijl het Rwenzori gebergte ook op korte afstand ligt.
De landschappen van Kibale National Park
Hoewel het grootste deel van Kibale uit regenwoud bestaat, kent het toch een grote diversiteit in landschappen. Kibale National Park is één van de laatste gebieden in Oeganda waar zowel laagland- als bergregenwoud voorkomt. De gemiddelde hoogte varieert van bijna 1.600 meter in het noorden tot ongeveer 1.100 meter in het zuiden. Dit verklaart ook de enorme diversiteit in flora en fauna. Zo kent het park alleen al ongeveer 229 boomsoorten.
Even buiten het nationale park bevindt zich het Bigodi Wetland Sanctuary, een bestemming die door de meeste Habarireizigers die Kibale National Park aandoen, ook bezocht wordt. Het maakt deel uit van het Magombemoeras.
Primatengebied
Wie Kibale National Park en het aangrenzende Bigodi Wetland Sanctuary bezoekt, zal gegarandeerd zes tot zeven primaten ‘scoren’. Naast de chimpansee die tijdens een chimpansee tracking te zien is, zijn het met name de wat kleinere primaten die soms heel makkelijk te zien zijn. Voor sommige soorten volstaat het om in de buurt van de camping of lodge een korte wandeling te maken. Hoewel u Kibale National Park niet zonder begeleiding in mag, kunt u wel alleen een wandeling maken langs de toegangsweg bij Kanyanchu, waar het bezoekerscentrum zich bevindt.
Video: Oeganda Tourism Board
Eén van de meest algemene primatensoorten is de groene baviaan. In sommige gebieden vormen ze een plaag, omdat ze regelmatig oogsten plunderen. Een andere algemene soort die u zeker zult tegenkomen, is de oostelijke franjeaap met zijn fraaie zwartwitte vacht .Ook de roodstaartmeerkat, diadeemmeerkat en grijswangmangabey worden regelmatig gezien. Twee zeldzamere primatensoort zijn de Centraal Afrikaanse rode colobus en de bergmeerkat. De nog maar kort geleden ontdekte Uganda Mangabey komt ook in Kibale National Park voor. Daar heeft u echter wat meer geluk voor nodig. Nachtapen, die tijdens avond- en nachtexcursies gezien kunnen worden, zijn onder andere potto en Thomasgalago. Hierbij spelen de weersomstandigheden wel een rol.
Overige dieren in Kibale National Park
Uiteraard herbergt het regenwoud nog meer zoogdieren. De bosolifant, verschillende duikersoorten, bosbok, boszwijn, reuzenboszwijn, wrattenzwijn en kafferbuffel komen er voor. Van de roofdieren leven in Kibale National Park de luipaard, de Afrikaanse goudkat, serval, verschillende mangoestesoorten en twee ottersoorten. Soms brengen leeuwen ook een bezoek aan het park.
In Bigodi komt ook de sitatoenga of moerasantilope voor. Het is echter een zeer schuw dier dat met name in de schemering en ’s nachts actief is.
Maar eigenlijk geldt voor alle zoogdieren: u heeft geluk nodig. Omdat het oerwoud dicht begroeid is, hoeft een dier slechts een paar stappen te zetten om buiten het zicht van de Habarireiziger te raken. Zonder dat u er erg in heeft, kunt u vlak langs een bosolifant of kafferbuffel lopen, die zich in de dekking verschuilen. Het is niet zonder reden dat u alleen met bewapende rangers het regenwoud mag bezoeken.
Vogels
Naast een grote dichtheid aan zoogdieren is Kibale National Park ook beroemd om haar vogelrijkdom. Maar liefst 325 soorten zijn er waargenomen. Een bekende soort is de grijze roodstaart, een papegaaiensoort die in Nederland vaak als kooivogel gehouden wordt. Maar ook een groot aantal prachtig gekleurde honingzuigersoorten, de Afrikaanse variant van de Amerikaanse kolibri’s, kunt u er tegenkomen. Hoewel lastig te vinden, vliegen er ook uilen rond in Kibale: Verreaux oehoe, Afrikaanse bosuil en roodborst dwerguil. Roofvogels zijn er natuurlijk ook, zoals de machtige Afrikaanse havik en kroonarend. Aparte soorten om te zien vliegen, zijn de neushoornvogels. Het lijkt of er een vliegtuig overkomt als deze grote vogels over u heen vliegen.
Er is heel veel te zien op vogelgebied, maar het is net als met de zoogdieren niet altijd makkelijk de vogels in de kijker te krijgen. Ondanks dat ze vaak felgekleurd zijn, vallen ze in het gebladerte niet snel op. Zo kunt u heel lang zoeken naar een kabaal makende geelkeelketellapper, een oerwoudvogeltje met een grote mond. ‘Geduld’ ‘opletten’ en ‘luisteren’ zijn de sleutelwoorden voor kansen op mooie waarnemingen.
Het moerasgebied van Bigodi Wetland Sanctuary is eveneens een plek waar het goed vogels kijken is. Het zien van vogels is hier vaak wat makkelijker dan in het regenwoud. Moerassoorten als de papyrusfiskaal hoort u sneller dan dat u ze ziet. Voor een meer algemene vogel als de geelsnavelmalkoha, een koekoeksoort, moet u soms echter wat moeite doen. Dat ondanks het harde geluid dat deze vogel voortbrengt.
Insecten
Wie van vlinders houdt, is in Kibale National Park ook op zijn plaats. Maar liefst 250 vlindersoorten zijn er gezien, waaronder de Papilio antimachus, een dagvlinder met een spanwijdte van 180 tot 230 mm. De Engelse naam voor deze vlinder is Giant African Swallowtail.
Een birdwalk in Bigodi Wetland Sanctuary maken?
Bigodi Wetland Sanctuary is een paradijs voor vogelliefhebbers die een birdwalk willen maken. Het beste is om dit in de vroege ochtend of laat op de avond te doen, want dan zijn de dieren het actiefst. Zo heeft u de meeste kans om mooie exemplaren te spotten. Er zijn maar liefst 200 verschillende soorten!